مطالب این کتاب، ترجمه، شرح و توضیح نامه امام رضا (ع) به مامون است که بنابر درخواست مامون خلیفه عباسی نوشته اند و به خاطر دارا بودن مطالب پر ارزش پزشکی و بهداشتی که آن حضرت برای مامون مرقوم داشته اند لذه مامون هم دستور داد تا این نامه را با آب طلا بنویسند و به همین دلیل این رساله به رساله ذهبیه مشهور گشته است.

امام (ع) در این فرمایشات خود بدن انسان را به یک کشور تشبیه کرده و قلب را پادشاه آن، رگ ها را کارگران، دست و پا، دوچشم، لب ها، زبان و دو گوش را یاران، معده شکم و سینه را گنجینه های آن معرفی می کند.

در این کتاب، آن حضرت نیروهای بدن و مزاج های مختلف آن و چگونگی خواب، استراحت، بهداشت دهان و دندان و بیان مراحل عمر و شیوه صحیح حجامت و فصد و شرایط صحیح نزدیکی و تناسل را بیان می فرماید.

فهرست مطالب:

مقدمه
سفارشات امام رضا (ع)
هر بیماری دوائش هم هست
توصیف بدن
بدن همانند زمین است
بهترین روش غذا خوردن
غذای فصل های مختلف
تعداد وعده ی غذایی در روز
ذکر فصل های سال
...
طریقه درست کردن نوشیدنی حلال
...
فائده خوردن آن نوشیدنی
مزاج های آدمی چهار نوع است
مزاج چیست؟
نشانه های غلبه صفرا
نشانه های غلبه خون
نشانه های غلبه بلغم
نشانه های غلبه سودا
چگونگی خواب
دعای هنگام خواب
قضای حاجت
مسواک زدن و سفید کردن دندان ها
نسخه ای جهت شست و شوی دندان ها
حالات آدمی
زمان و طریقه ی حجامت و فصد کردن
تحقیقات انجام شده در آلمان
...
چه غذاهایی باید خورده نشود
در چه حال باید حمام نکرد
آداب همبستر شدن
تخم مرغ
خوردن چه غذاهایی زیان آور است
آداب حمام کردن
طریقه نوره کشیدن
جهت برطرف کردن سوزش و سوختگی نوره
ناراحتی مثانه
ناراحتی معده
درد بواسیر
جهت تقویت حافظه
جهت درامان ماندن از سه درد
نشانه های عسل نامرغوب
درمان زکام
برای سالم ماندن چه باید کرد
جهت درمان با درد بدن
جهت در امان ماندن از بلغم، صفرا، سودا
جهت دوری کردن از سردی
مسافرت کردن
آنواع آب ها
ملاعبه کردن
عمل بعد از نزدیکی کردن
بهترین موقع نزدیکی کردن
نتیجه عمل کردن به این دستورات

محتوا:

در آغاز این اثر، بدن انسان به یک مملکت تشبیه شده که قلب، پادشاه آن است و رگ‌ها کارگران آن و تمام بدن، کشور و محل حکومت اوست و دست و پا، دو چشم، لب‌ها، زبان و دو گوش، یاران آن و معده، شکم و سینه گنجینه‌های آن است.

سپس به چگونگی و مقدار خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها، شیوه صحیح خوردن و آشامیدن و راه پیشگیری از بیماری‌هایی که بر اثر تغییر آب و هوا به وجود می‌آیند، دستورات بهداشت عمومی، مزاج‌های مختلف بدن، چگونگی خواب و استراحت و بهداشت دهان و دندان و بیان مراحل عمر و شیوه صحیح حجامت و فصد و شرائط صحیح نزدیکی و تناسل بیان شده است.